SPIS TREŚCI:

 

I. WPROWADZENIE.................................................................................................................5

II. ETAPY TWORZENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI............................6

III. CELE SZKOLNEJ PROFILAKTYKI..................................................................................7

IV. OPIS SYTUACJI WYCHOWAWCZEJ SZKOŁY I ŚRODOWISKA LOKALNEGO......9

V.ANKIETY.............................................................................................................................11

VI. OPRACOWANIE WYNIKÓW ANKIET..........................................................................20

VII. METODY PRACY............................................................................................................29

VIII. PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ SZKOLNEJ PROFILAKTYKI..................................30

IX. NAUCZYCIELE I RODZICE WOBEC ZADAŃ PROFILAKTYCZNYCH...................32

X. BIBLIOGRAFIA..................................................................................................................34

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

I. WPROWADZENIE

 

 

      Nadrzędny cel edukacyjnej szkoły to wspieranie wszechstronnego rozwoju ucznia w drodze realizacji zadań w zakresie:

-          nauczania

-          kształcenia umiejętności

-          wychowania.

 

Nauczyciel powinien pełnić funkcje:

-          modelową

-          dydaktyczną instruktażowa

-          wychowawczą.

 

    Szkoła stała się instytucją wychowawczą, a zatem środowiskiem, w którym znaczące miejsce winny zająć działania profilaktyczne.

 

Szkolny program profilaktyki

Powinien wspomagać kompleksowo wychowanie i nauczanie tam, gdzie pojawia się zagrożenie dla rozwoju uczniów ukierunkowanego na przyjęte cele wychowania.

 

Granice między wychowaniem a profilaktyką

Wychowanie - to proces wspomagania wychowanka w rozwoju ukierunkowanym na osiąganie pełnej dojrzałości w 4 podstawowych sferach: fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej.

 

Profilaktyka – to proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczenie i likwidowanie czynników, które blokują prawidłowy rozwój i zaburzają zdrowy styl życia.

 

 

II. ETAPY TWORZENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI

 

I. Budowanie środowiska szkolnego sprzyjającego profilaktyce.

1. Identyfikacja szkolnego lidera profilaktyki.
2. Pozyskanie grupy współpracowników.
3. Zapewnienie warunków do wstępnej integracji zespołu.
4. Ustalenie zasad współdziałania zespołu.
5. Możliwość poszerzenia wiedzy.
6. Możliwość doskonalenia umiejętności.
7. Wzmacnianie pozytywnej samooceny członków zespołu.
8. Permanentny rozwój osobowy i zawodowy członków zespołu.

 

II. Diagnoza zasobów środowiska.

1. Powiatowa Komenda Policji.
2. Sąd Rejonowy w Olecku (kurator sądowy, kuratorzy społeczni).
3. Służba zdrowia (Poradnia Zdrowia Psychicznego).
4. Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna.
5. Komisja Rozwiązań Problemów Alkoholowych.
6. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie.
7. Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna.
8. Kościoły.

 

III. Diagnoza środowiskowa.

1. Uczniowie.
2. Rodzice.
3. Nauczyciele.

 

III. CELE SZKOLNEJ PROFILAKTYKI

1.      Promocja zdrowia.

·         Dostarczanie adekwatnych informacji na temat skutków ryzykownych, by wychowanek mógł podjąć racjonalny wybór i zmieniać niewłaściwe postawy i zachowani:

-          uświadomienie problemu – czym jest agresja i jak ja rozpoznawać;

-          uświadomienie zagrożeń, jakie niesie agresja;

-          obalenie mitu „wielkie macho”, czy też „silny może więcej”;

-          pogłębienie świadomości i wiedzy na temat uzależnień;

-          pokazanie zagrożeń i konsekwencji palenia papierosów, zażywania alkoholu i narkotyków;

-          obalenie mitów dotyczących alkoholu, a zwłaszcza „nieszkodliwości piwa”;

-          dostarczanie informacji na temat psychofizycznych zmian okresu dojrzewania.

 

2.      Kształtowanie systemu wartości, właściwych postaw.

·         Wprowadzanie w świat wartości i norm, na których wychowanek może oprzeć się w swoich wyborach:

-          ukazanie, jak wiele wychowankowie mogą dać i jak wiele otrzymać (zrozumienie, wzajemne wsparcie, pomoc, życzliwość, otwarte dzielenie się swoimi myślami i odczuciami);

-          zachęcenie do lepszego rozumienia i uszanowania odmiennych poglądów, sposobu życia;

-          wpajanie zasad moralnych, etycznych;

-          zapoznanie z normami, regułami kulturalnego współżycia i zasadami obowiązującymi

-          w szkole;

-          wzbudzanie poczucia odpowiedzialności za własne zachowanie;

-          uświadomienie i pokazanie perspektyw zdrowego stylu życia, bez uzależnień.

 

·         Uczenie ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych, które pozwolą na lepsze radzenie sobie w trudnych sytuacjach:

-          Doskonalenie umiejętności rozpoznawania i wyrażania emocji, uczuć;

-          Uczenie rozumienia i akceptowania własnych i cudzych uczuć;

-          Kształtowanie poczucia własnej tożsamości, wartości oraz pozytywnej samooceny;

-          Rozwijanie umiejętności nawiązywania kontaktów, budowania udanych relacji z innymi ludźmi;

 

-          nabywanie umiejętności opieranie się naciskom otoczenia;

-          nabywanie umiejętności rozstrzygania problemów i rozwiązywania konfliktów;

-          wdrażanie do wyrażania i uzasadniania swoich sądów, do podejmowania samodzielnych decyzji;

-          kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem;

-          rozwijanie umiejętności dbania o swoje zdrowie.

 

3.      Kształtowanie właściwych umiejętności ułatwiających dbałość o zdrowie.

·         Pomoc w zaspokajaniu ważnych potrzeb psychicznych poprzez oferowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego:

-          stwarzanie możliwości i zachęcanie do rozwijania zainteresowań i uzdolnień;

-          pobudzanie potrzeby aktywnego, zdrowego stylu życia;

-          kształtowanie umiejętności kulturalnego spędzania czasu wolnego; udzielanie pomocy uczniom z różnego rodzaju trudnościami.

·         Zaburzenia zdrowia – anoreksja i bulimia.

-          Uświadomienie młodzieży, jaka rolę poza odżywianiem się, pełni jedzenie w ich życiu i w

      naszej kulturze,

-          dostarczenie informacji na temat zmian we wzorcach kulturowych dotyczących kanonu piękna kobiecego ciała;

-          dostarczenie uczniom wiadomości na temat zaburzeń odżywiania się, przyczyn ich powstawania, objawów i konsekwencji;

-          uświadomienie konieczności konsultacji ze specjalista i podjęcia leczenia w razie zdiagnozowania podejrzeń lub kłopotów z odżywianiem się;

-          uświadomienie młodzieży, na co powinni zwracać uwagę znajomi i bliscy osób, które mogą mieć problemy z jedzeniem;

-          przedstawienie podstawowych zasad zdrowego odżywiania się;

-          dostarczenie informacji na temat prawidłowej masy ciała;

-          przekazanie wiadomości na temat zróżnicowania sposobów odżywiania się w zależności od aktywności osoby i jej zadań;

-          promocja zdrowego odżywiania się;

-          zachęcenie młodzieży do udziału w Programie profilaktycznym „Trzymaj formę”

·         Zachowania samobójcze u młodzieży:

-          wzmacnianie zdrowia psychicznego młodzieży;

 

-          wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów;

-          uczenie wyrażania własnych emocji

-          zapobieganie tyranizowaniu i przemocy w szkole;

-          reagowanie na destrukcyjne wzorce w rodzinie i traumatyczne zdarzenia we wcześniejszym dzieciństwie uczniów

-          zmniejszanie negatywnych emocji wynikających ze stresu psychicznego;

-          destygmatyzacja choroby psychicznej i eliminowanie używania nikotyny, alkoholu, narkotyków i innych substancji psychoaktywnych (w tym dopalaczy);

-          dostarczanie informacji o placówkach, w których można uzyskać pomoc.

·         Przedwczesna inicjacja seksualna:

-          wdrożenie pojęć: sens życia, przedwczesna inicjacja seksualna;

-          uświadomienie młodzieży konieczności odłożenia decyzji o inicjacji seksualnej;

-          zapoznanie z konsekwencjami współżycia seksualnego,

-          dostarczenie informacji młodzieży jak  nadawać jednoznaczne komunikaty werbalne,

-          młodzież wczuwa się w sytuację bycia matką lub ojcem;

-          zrozumienie konieczności odłożenia decyzji o inicjacji seksualnej.

 

Cele realizowane będą poprzez:

1. Samodzielne programy profilaktyczne.
2. Działania zintegrowane z programem szkolnym (podstawy programowe poszczególnych przedmiotów).
3. Działania incydentalne – interwencja w kryzysie.

 

Strategie oddziaływań:

1. Informacyjna.
2. Edukacyjna.
3. Działania alternatywne.
4. Działania interwencyjne.

 

IV. OPIS SYTUACJI WYCHOWAWCZEJ SZKOŁY I ŚRODOWISKA LOKALNEGO

        

       Zidentyfikowanie mocnych i słabych stron funkcjonowania szkoły w dziedzinie wychowania i profilaktyki jest punktem wyjścia do tworzenia i poprawiania warunków dla realizacji działań profilaktycznych w szkole. Dlatego za podstawę diagnozy posłuży:

-          wyniki wewnętrznego i zewnętrznego mierzenia jakości pracy szkoły;

-          wyniki ankiety dla młodzieży, rodziców i nauczycieli;

-          opinie pedagoga szkolnego;

-          informacje nauczycieli o środowisku lokalnym

Powyższe materiały znajdują się w dokumentacji szkoły (do wglądu).

 

V. ANKETY

 

A) UCZNIOWIE

SAMOPOCZUCIE I BEZPIECZEŃSTWO UCZNIA W SZKOLE  -                                         – ANKIETA ANONIMOWA

 

Proponujemy Ci ankietę dotyczącą Twojego samopoczucia i bezpieczeństwa w szkole. Jej wyniki pomogą nam rozwiązać ewentualne problemy pojawiające się w szkole. Ankieta jest anonimowa. Prosimy o szczere odpowiedzi ( wybraną odpowiedź lub odpowiedzi zakreśl kółkiem).

1. Płeć

a) dziewczyna                            b) chłopiec

 

2. Czy chętnie chodzisz do szkoły?

a) zawsze

b) czasem

c) rzadko

d) nigdy

 

3. Czy ktoś próbował Cię w szkole zastraszyć?

a) sam zastraszałem

b) tak, byłem w takiej sytuacji

c) byłem świadkiem takiej sytuacji

d) słyszałem o takich zdarzeniach

e) nie, nie byłem w takiej sytuacji

f) nie słyszałem o takich zdarzeniach

 

4. Czy ktoś wymuszał od Ciebie pieniądze?

a) sam wymuszałem pieniądze

b) tak, byłem w takiej sytuacji

c) byłem świadkiem takiej sytuacji

d) słyszałem o takich zdarzeniach

e) nie, nie byłem w takiej sytuacji

 

f) nie słyszałem o takich zdarzeniach

5. Czy uderzył Cię ktoś w szkole z jakiegoś powodu?

a) sam uderzyłem inną osobę

b) tak, byłem w takiej sytuacji

c) byłem świadkiem takiej sytuacji

d) słyszałem o takich zdarzeniach

e) nie, nie byłem w takiej sytuacji

f) nie słyszałem o tym

 

6. Czy na terenie szkoły ktoś Cię częstował alkoholem?

a) sam częstowałem innych

b) tak, byłem w takiej sytuacji

c) byłem świadkiem takiej sytuacji

d) słyszałem o takich zdarzeniach

e) nie, nie byłem w takiej sytuacji

f) nie słyszałem o takich zdarzeniach

 

7. Czy na terenie szkoły ktoś Cię częstował papierosami?

a) sam częstowałem innych

b) tak, byłem w takiej sytuacji

c) byłem świadkiem takiej sytuacji

d) słyszałem o takich zdarzeniach

e) nie, nie byłem w takiej sytuacji

f) nie słyszałem o takich zdarzeniach

 

8. Czy na terenie szkoły ktoś Cię częstował narkotykami?

a) sam częstowałem innych

b) tak, byłem w takiej sytuacji

c) byłem świadkiem takiej sytuacji

d) słyszałem o takich zdarzeniach

e) nie, nie byłem w takiej sytuacji

f) nie słyszałem o takich zdarzeniach

 

 

9. Czy ktoś w szkole wyśmiewał się z Ciebie?

a) sam wyśmiewałem się z innych

b) tak, byłem w takiej sytuacji

c) byłem świadkiem takiej sytuacji

d) słyszałem o takich zdarzeniach

e) nie, nie byłem w takiej sytuacji

f) nie słyszałem o takich zdarzeniach

 

10. Czy zginęło Ci coś w szkole? Jeśli tak, to co?

a) sam ukradłem

b) tak, .............................................

c) byłem świadkiem takiej sytuacji

d) słyszałem o takich zdarzeniach

e) nie, nie byłem w takiej sytuacji

f) nie słyszałem o tym

 

11. Kto dopuszcza się wyżej wymienionych zdarzeń?

a) uczniowie starszych klas

b) moi rówieśnicy

c) inne osoby (wymień, jakie) .................................................................................................

 

12. W jakich zajęciach dodatkowych, kółkach zainteresowań chciałbyś uczestniczyć?

a) ...........................................

b) ...........................................

c) ...........................................

 

13. W jaki sposób dbasz o swój wygląd?

a) poprzez częste kontrolowanie wagi

b) poprzez ubiór

c) poprzez przesadny makijaż

d) poprzez okaleczanie ciała

e) nie dbam o swój wygląd

14. Ile czasu dziennie przeznaczasz na:

 

a) naukę .......................

b) oglądanie telewizji ....................

c) komputer ..................

d) sport ..................

e)czytanie książek ..................

f) pomoc w domu ..................

 

16. Jakie sytuacje życiowe wpływają na Ciebie destrukcyjnie?

a) problemy w domu

b) brak akceptacji ze strony rówieśników

c) trudności w nauce

d) nieszczęśliwa miłość

e) inne (jakie?) .....................................................................................

 

 

B) RODZICE

SAMOPOCZUCIE I BEZPIECZEŃSTWO UCZNIA W SZKOLE  -                                           – ANKIETA ANONIMOWA

Proponujemy Państwu ankietę dotyczącą  samopoczucia i bezpieczeństwa ucznia w szkole. Jej wyniki pomogą nam rozwiązać ewentualne problemy pojawiające się w szkole. Ankieta jest anonimowa. Prosimy o szczere odpowiedzi ( wybraną odpowiedź lub odpowiedzi prosimy zakreślić kółkiem).

 

1. Płeć dziecka

a) dziewczyna                                   b) chłopiec

2. Czy Państwa dziecko chętnie chodzi do szkoły?

a) zawsze

b) czasem

c) rzadko

d) nigdy

e) nie wiem

 

3. Czy dziecko chętnie dzieli się różnymi spostrzeżeniami dotyczącymi jego pobytu w szkole?

a) tak, z własnej inicjatywy opowiada o wszystkim

b) tak, ale tylko wtedy, gdy je o to proszę

c) tak, ale robi to niechętnie

d) nigdy nie opowiada o szkole

e) nie wiem

 

4. Czy Państwa dziecko zostało dobrze przyjęte w szkole przez kolegów ze starszych klas?

a) nie

b) raczej nie

c) raczej tak

d) tak

e) nie wiem

5. Czy Państwa dziecko czuje się w szkole bezpieczne?

 

a) nie

b) raczej nie

c) raczej tak

d) tak

e) nie wiem

 

6. Czy zdarzyło się, że dziecko było w szkole:

a) zastraszane

b) wyśmiewane

c) poniżane

d) inne sytuacje (jakie?) .............................................................................................................

 

7. Czy dziecko zgłaszało sytuacje, w których dochodziło do:

a) wymuszania od niego pieniędzy

b) kradzieży

c) pobicia go

d) nie wiem o wymienionych wyżej sytuacjach

 

8. Czy dziecko było zmuszane do:

a) palenia papierosów

b) picia alkoholu

c) zażywania narkotyków

d) inne (jakie?) .....................................................................................................

e) nic nie wiem na ten temat

 

9. Kto dopuszczał się ewentualnych złych zachowań, o których mowa w punktach 7 i 8?

a) uczniowie starszych klas

b) rówieśnicy

c) inne osoby (jakie?) ...........................................................................................

d) nie było takich sytuacji

 

10. Czy zgłaszaliście Państwo o tych sytuacjach dyrektorowi szkoły lub wychowawcy?

a) tak, ale to nie pomogło

b) tak i sytuacja się poprawiła

c) nie, gdyż uważam, ze to nie jest problem

d) nie, bo nie było takiej sytuacji

 

11. Ile czasu dziennie Państwa dziecko przeznacza na:

a) naukę .................

b) oglądanie telewizji ...............

c) komputer ..............

d) sport ...............

e)czytanie książek .................

f) pomoc w domu .....................

 

12. Czy Państwa dziecko nadmiernie dba o swój wygląd?

a) tak, poprzez częste kontrolowanie wagi

b) tak, poprzez ubiór

c) tak, poprzez przesadny makijaż

d) poprzez okolczykowanie ciała

e) nie, nie dba nadmiernie o swój wygląd

d) nie zauważyłem/am

 

13. Jaka tematyka spotkań z pedagogiem, psychologiem lub innym specjalistą interesowałaby Państwa osobiście?

a) budowanie właściwych relacji między rodzicami i dziećmi

b) trudności wieku dorastania

c) zagrożenia patologiami

d) inna (jaka?) ..................................................................................................................

 

14. Płeć ankietowanego

a) kobieta                                             b) mężczyzna

 

 

C) NAUCZYCIELE

 

SAMOPOCZUCIE I BEZPIECZEŃSTWO UCZNIA W SZKOLE  -                                        – ANKIETA ANONIMOWA

 

Proponujemy Państwu ankietę dotyczącą  samopoczucia i bezpieczeństwa ucznia w szkole. Jej wyniki pomogą nam rozwiązać ewentualne problemy pojawiające się w szkole. Ankieta jest anonimowa. Prosimy o szczere odpowiedzi ( wybraną odpowiedź lub odpowiedzi prosimy zakreślić kółkiem).

 

1.  W szkole wśród uczniów zdarzają się:

a) wagary

b) picie alkoholu

c) zażywanie narkotyków

b) agresja – przemoc

d) wulgaryzmy

 

2.  Pana(i) zdaniem uczniowie umieją:

a) organizować czas nauki

b) komunikować się

c) współdziałać w zespole

d) rozwiązywać problemy w twórczy sposób

e) właściwie spędzać czas wolny

 

3. Zauważył Pan(i), że uczeń zareagował na jakąkolwiek sytuację stresową:

a) odchudzaniem

b) samookaleczaniem

c) myślami samobójczymi

d) inne (jakie?)

 

 

4. Zdarzyło się, że uczniowie w Pana(i) klasie byli w szkole:

a) zastraszani

b) poniżani

 

c) wyśmiewani

d) inne sytuacje (jakie?) ............................................................................

 

5. Uczeń zgłaszał sytuacje, w których dochodziło do:

a) wymuszania od niego pieniędzy

b) kradzieży

c) pobicia

d) inne (jakie?) ........................................

 

6. Jak wygląda współpraca rodziców ze szkołą?

a) przychodzą tylko na zebrania

b) oprócz zebrań często kontaktują się indywidualnie

c) przychodzą tylko pod koniec semestru/ na koniec roku szkolnego

d) przychodzą dopiero po mojej czy Dyrektora interwencji

e) jest ścisły/ regularny kontakt z rodzicem

 

7. Jakie sytuacje życiowe Pana(i) zdaniem wpływają  na uczniów destrukcyjnie?

a) problemy w domu

b) brak akceptacji ze strony rówieśników

c) trudności w nauce

d) nieszczęśliwa miłość

e) inne (jakie?) ..............................................................................................................................

 

 

 

 

 

 

 

 

 

VI. OPRACOWANIE WYNIKÓW

 

 

A) UCZNIOWIE

Ilość ankiet: 616

 

PYTANIA		KLASY I				KLASY II				KLASY III
1. Płeć
a) dziewczyna		103				126				92
b) chłopiec		102				101				92
2. Czy chętnie chodzisz do szkoły?
a) zawsze		59				63				28
b) czasem		99				94				70
c) rzadko		31				40				53
d) nigdy		20				24				39
3. Czy ktoś próbował Cię w szkole zastraszyć?
a) sam zastraszałem		12				33				27
b) tak, byłem w takiej sytuacji		32				38				35
c) byłem świadkiem takiej sytuacji		20				29				43
d) słyszałem o takich zdarzeniach		42				71				47
e) nie, nie byłem w takiej sytuacji		102				59				41
f) nie słyszałem o takich zdarzeniach		25				21				17
4. Czy ktoś wymuszał od Ciebie pieniądze?
a) sam wymuszałem pieniądze		3				13				14
b) tak, byłem w takiej sytuacji		6				13				14
c) byłem świadkiem takiej sytuacji		7				34				16
d) słyszałem o takich zdarzeniach		19				25				32
e) nie, nie byłem w takiej sytuacji		140				118				99
f) nie słyszałem o takich zdarzeniach		53				46				31
5. Czy uderzył Cię ktoś w szkole z jakiegoś powodu?
a) sam uderzyłem inną osobę		15				27				42
b) tak, byłem w takiej sytuacji		35				62				47
c) byłem świadkiem takiej sytuacji		39				64				44
d) słyszałem o takich zdarzeniach		43				51				25
e) nie, nie byłem w takiej sytuacji		99				54				48
f) nie słyszałem o tym		17				14				12
6. Czy na terenie szkoły ktoś Cię częstował alkoholem?
a) sam częstowałem innych		6				11				15
b) tak, byłem w takiej sytuacji		8				36				37
c) byłem świadkiem takiej sytuacji		22				17				10
d) słyszałem o takich zdarzeniach		21				55				34
e) nie, nie byłem w takiej sytuacji		137				91				82
f) nie słyszałem o takich zdarzeniach		45				37				20
7. Czy na terenie szkoły ktoś Cię częstował papierosami?
a) sam częstowałem innych		13				18				27
b) tak, byłem w takiej sytuacji		30				49				42
c) byłem świadkiem takiej sytuacji		19				51				29
d) słyszałem o takich zdarzeniach		33				53				26
e) nie, nie byłem w takiej sytuacji		134				90				58
f) nie słyszałem o takich zdarzeniach		18				26				7
8. Czy na terenie szkoły ktoś Cię częstował narkotykami?
a) sam częstowałem innych		2				4				8
b) tak, byłem w takiej sytuacji		4				23				9
c) byłem świadkiem takiej sytuacji		6				13				3
d) słyszałem o takich zdarzeniach		9				28				13
e) nie, nie byłem w takiej sytuacji		157				123				109
f) nie słyszałem o takich zdarzeniach		75				60				58
9. Czy ktoś w szkole wyśmiewał się z Ciebie?
a) sam wyśmiewałem się z innych		22				34				29
b) tak, byłem w takiej sytuacji		62				96				77
c) byłem świadkiem takiej sytuacji		30				35				33
d) słyszałem o takich zdarzeniach		25				72				29
e) nie, nie byłem w takiej sytuacji		94				51				29
f) nie słyszałem o takich zdarzeniach		11				22				8
10. Czy zginęło Ci coś w szkole? Jeśli tak, to co?
a) sam ukradłem		3				22				10
b) tak		20 (pieniądze, książki, piórnik, buty, czapka, ołówek)				44 (telefon, kurtka,, buty, książki, pieniądze, przybory szkolne)				31 (przybory szkolne, buty, kurtka, telefon, pieniądze, plecak)
c) byłem świadkiem takiej sytuacji		6				34				17
d) słyszałem o takich zdarzeniach		25				53				50
e) nie, nie byłem w takiej sytuacji		132				88				70
f) nie słyszałem o tym		22				13				13
11. Kto dopuszcza się wyżej wymienionych zdarzeń?
a) uczniowie starszych klas		120				126				53
b) moi rówieśnicy		44				91				87
c) inne osoby		16 (uczniowie innych szkół, nauczyciele, ochroniarze)				7 (sprzątaczki, uczniowie innych szkół)				14 (uczniowie innych szkół, nauczyciele, ochroniarze)
12. W jakich zajęciach dodatkowych, kółkach zainteresowań chciałbyś uczestniczyć?
sport		65				81				40
muzyka		41				19
plastyka		25				34				14
teatr		19
informatyka		30				16
taniec		26				31				18
historia		22				21
matematyka		24								19
biologia		16				21				13
języki obce		18				42				35
język polski										12
13. W jaki sposób dbasz o swój wygląd?
a) poprzez częste kontrolowanie wagi		30				25				26
b) poprzez ubiór		156				155				134
c) poprzez przesadny makijaż		5				18				14
d) poprzez okaleczanie ciała		9				19				15
e) nie dbam o swój wygląd		22				18				21
14. Ile czasu dziennie przeznaczasz na:
		0,5-1	2-3	4-6	śr.	0,5-1	2-3	4-6	śr.	0,5-1	2-3	4-6	śr.
a) naukę		46	58	12	1,9	95	74	10	1,9	56	69	21	1,8
b) oglądanie telewizji		34	60	22	2,1	75	86	32	2,5	53	66	10	1,9
c) komputer		40	40	13	2,1	69	82	23	2,2	48	45	28	1,9
d) sport		57	31	6	1,2	92	64	10	1,5	69	51	7	1,4
e)czytanie książek		53	12	1	0,8	78	29	3	1,3	65	19	4	1
f) pomoc w domu		51	35	5	1,2	126	38	6	1,4	82	50	7	1,4
16. Jakie sytuacje życiowe wpływają na Ciebie destrukcyjnie?
a) problemy w domu		30				57				47
b) brak akceptacji ze strony rówieśników		26				61				40
c) trudności w nauce		94				97				92
d) nieszczęśliwa miłość		83				57				46

 

 

 

 

 

 

 

 

 

B) RODZICE

Ilość ankiet: 426

 

PYTANIA	ILOŚĆ ODPOWIEDZI
1. Płeć dziecka
a) dziewczyna	265
b) chłopiec	161
2. Czy Państwa dziecko chętnie chodzi do szkoły?
a) zawsze	190
b) czasem	152
c) rzadko	49
d) nigdy	24
e) nie wiem	10
3. Czy dziecko chętnie dzieli się różnymi spostrzeżeniami dotyczącymi jego pobytu w szkole?
a) tak, z własnej inicjatywy opowiada o wszystkim	208
b) tak, ale tylko wtedy, gdy je o to proszę	137
c) tak, ale robi to niechętnie	48
d) nigdy nie opowiada o szkole	25
e) nie wiem	1
4. Czy Państwa dziecko zostało dobrze przyjęte w szkole przez kolegów ze starszych klas?
a) nie	11
b) raczej nie	22
c) raczej tak	201
d) tak	170
e) nie wiem	24
5. Czy Państwa dziecko czuje się w szkole bezpieczne?
a) nie	23
b) raczej nie	30
c) raczej tak	204
d) tak	122
e) nie wiem	21
6. Czy zdarzyło się, że dziecko było w szkole:
a) zastraszane	46
b) wyśmiewane	64
c) poniżane	33
d) inne sytuacje	3(malowanie twarzy, 2x pobicie)
7. Czy dziecko zgłaszało sytuacje, w których dochodziło do:
a) wymuszania od niego pieniędzy	13
b) kradzieży	188
c) pobicia go	22
d) nie wiem o wymienionych wyżej sytuacjach	21
8. Czy dziecko było zmuszane do:
a) palenia papierosów	28
b) picia alkoholu	16
c) zażywania narkotyków	5
d) inne	6 (ucieczki z lekcji)
e) nic nie wiem na ten temat	29
9. Kto dopuszczał się ewentualnych złych zachowań, o których mowa w punktach 7 i 8?
a) uczniowie starszych klas	60
b) rówieśnicy	47
c) inne osoby (jakie?)	3 (spoza szkoły)
d) nie było takich sytuacji	200
10. Czy zgłaszaliście Państwo o tych sytuacjach dyrektorowi szkoły lub wychowawcy?
a) tak, ale to nie pomogło	22
b) tak i sytuacja się poprawiła	28
c) nie, gdyż uważam, ze to nie jest problem	32
d) nie, bo nie było takiej sytuacji	219
11. Ile czasu dziennie Państwa dziecko przeznacza na:
	0,5-1	2-3	4-6	śr.	2-3				4-6	śr.
a) naukę	87	138	61	1,8
b) oglądanie telewizji	107	132	57	1,6
c) komputer	51	59	61	1,5
d) sport	69	50	55	1,2
e)czytanie książek	92	17	63	0,6
f) pomoc w domu	87	48	58	1
12. Czy Państwa dziecko nadmiernie dba o swój wygląd?
a) tak, poprzez częste kontrolowanie wagi	37
b) tak, poprzez ubiór	101
c) tak, poprzez przesadny makijaż	24
d) poprzez okolczykowanie ciała	40
e) nie, nie dba nadmiernie o swój wygląd	171
d) nie zauważyłem/am	29
13. Jaka tematyka spotkań z pedagogiem, psychologiem lub innym specjalistą interesowałaby Państwa osobiście?
a) budowanie właściwych relacji między rodzicami i dziećmi	147					4-6	śr.
b) trudności wieku dorastania	156
c) zagrożenia patologiami	96
d) inna (jaka?)	6 (współpraca nauczyciel – uczeń; obrona przed groźbami)
114. Płeć ankietowanego
a) kobieta	336
b) mężczyzna	85

 

 

 

 

 

 

 

C) NAUCZYCIELE                                                          

 

Ilość ankiet:

 

PYTANIA	ILOŚĆ ODPOWIEDZI
1. Czy w szkole wśród uczniów zdarzają się:	w czasie zajęć	w czasie przerw	w czasie imprez
a) wagary	58	-	29
b) picie alkoholu	3	20	20
c) zażywanie narkotyków	1	5	8
b) agresja – przemoc	24	54	31
d) wulgaryzmy	7	7	7
2. Czy Pana(i) zdaniem uczniowie umieją:
a) organizować czas nauki	7
b) komunikować się	16
c) współdziałać w zespole	20
d) rozwiązywać problemy w twórczy sposób	6
e) właściwie spędzać czas wolny	6
3. Czy zauważył Pan(i), żeby uczeń reagował na jakąkolwiek sytuację stresową:
a) odchudzaniem	6
b) samookaleczaniem	11
c) myślami samobójczymi	15
d) inne (jakie?)	8 (agresja-3, kłamstwo-2, wagary-3)
4. Czy zdarzyło się, że uczniowie w Pana(i) klasie byli w szkole:
a) zastraszani	24
b) poniżani	26
c) wyśmiewani	46
d) inne sytuacje (jakie?)	5 (odsunięci od grupy-2, niesłusznie oskarżeni-1, bici-2)
5. Czy uczeń zgłaszał sytuacje, w których dochodziło do:
a) wymuszania od niego pieniędzy	3
b) kradzieży	11
c) pobicia	29
d) inne (jakie?)	3 (przypalanie papierosem, dewastacja mienia, zastraszanie)
6. Jak wygląda współpraca rodziców ze szkołą?
a) przychodzą tylko na zebrania	30
b) oprócz zebrań często kontaktują się indywidualnie	16
c) przychodzą tylko pod koniec semestru/ na koniec roku szkolnego	19
d) przychodzą dopiero po mojej czy Dyrektora interwencji	25
e) jest ścisły/ regularny kontakt z rodzicem	3
7. Jakie sytuacje życiowe Pana(i) zdaniem wpływają  na uczniów destrukcyjnie?
a) problemy w domu	56
b) brak akceptacji ze strony rówieśników	46
c) trudności w nauce	38
d) nieszczęśliwa miłość	29
e) inne (jakie?)	0

 

 

Treść działań profilaktycznych dostosowano przede wszystkim do problemów wychowawczych występujących na terenie szkoły. Są to:

Ø  Używanie wulgaryzmów: ordynarne wyrażenia, przekleństwa

Ø  Brak kultury osobistej

Ø  Zachowania agresywne (rozumiane jako zaczepne, wrogie, napastliwe zachowanie względem innych), w tym agresja słowna i fizyczna

Ø  Wyzwiska, bójki, przepychanki, itp.

Ø  Kradzieże, wymuszenia

Ø  Niszczenie mienia szkolnego

Ø  Nie realizowanie obowiązku szkolnego

Jednakże wiedza o współczesnych zagrożeniach i ryzykownych zachowaniach podejmowanych przez młodych ludzi sprawia, ze nie można ich pominąć w szkolnym programie profilaktyki. Dlatego uwzględniono w programie także problemy uzależnień (alkohol, papierosy, narkotyki) i zagadnienia związane z psychofizycznymi przemianami okresu dojrzewania, jak i problemy wynikające z pracy z młodzieżą pochodzącą z różnych środowisk.

Kierunki działań profilaktyki w szkole wynikają przy tym ze znajomości motywów podejmowania tych zachowań problemowych oraz ze znajomości czynników ryzyka, jak                    i czynników chroniących dziecko.

 

VII. METODY PRACY.

W realizacji programu wykorzystuje się różne, przede wszystkim aktywne, metody pracy, by umożliwić uczniom aktywne doświadczenie i przeżywanie tego, co jest tematem zajęć. Wprowadzać można różne techniki, dostosowując je do wieku uczniów, zainteresowania tematem, umiejętności radzenia sobie z przedstawionymi problemami i poziomu aktywności.

Poniżej wymieniono najważniejsze metody i techniki, spośród których prowadzący może wybrać takie, które najlepiej odpowiadają danemu tematowi:

o   krąg uczuć (klasowe powitanie i pożegnanie);

o   rysunek – forma swobodnej ekspresji, umożliwiająca uczniom uzewnętrznianie swoich przeżyć, doświadczeń, emocji, wiedzy o otaczającym świecie;

o   drama, psychodrama – odgrywanie scenek na wybrane tematy tak, by dać możliwość przeżycia sytuacji mogących się wydarzyć w życiu;

o   dyskusja klasowa, rozmowa – wymiana poglądów, dzielenie się doświadczeniami, wspólna praca nad problemem;

o   „burza mózgów”, której celem jest stworzenie listy pomysłów na rozwiązanie określonego problemu;

o   krótkie opowiadania – stosowanie tej metody jest szczególnie przydatne przy tematach trudnych, budzących zawstydzenie, polega ona na opowiadaniu o sytuacjach życiowych prawdziwych lub wymyślonych, aby na przykładzie przeżyć bohaterów omówić daną sytuację;

o   gry i zabawy jako urozmaicenie prowadzonych zajęć;

o   praca w małych grupach (3-5 osobowych) – efektywna zwłaszcza wtedy, gdy temat dotyczy ważnych problemów emocjonalnych i wyjątkowych, gdyż uczniom łatwiej wypowiedzieć się wobec mniejszej liczby rozmówców;

o   uzupełnianie zdań („rundki”) – ułatwiają samodzielną wypowiedź, gdyż uczeń ma za zadanie dokończyć zadanie zaczęte przez nauczyciela uzewnętrzniają swoją reakcję, uczucia;

o   pogadanka, wycieczki, biwaki, spotkania z ciekawymi ludźmi, film, plakat; warsztaty dla nauczycieli i rodziców, rady szkoleniowe, spotkania z rodzicami, wykłady.

 

VIII. PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ SZKOLNEJ PROFILAKTYKI

 

LP.	ZADANIA	ODPOWIEDZIALNE OSOBY
I – uczniowie	1. Pogadanka, film edukacyjny, grafika komputerowa, projektowanie plakatów o tematyce profilaktycznej	pielęgniarka szkolna, nauczyciele: plastyki i informatyki
	2. Zajęcia integracyjne – program: „Nie bądź sam wśród innych”	wychowawca, pedagog
	3. Techniki efektywnego uczenia się.	Poradnia Psychologiczno – pedagogiczna, wychowawcy, pedagog, psycholog
	4. Kształtowanie postaw abstynencyjnych i pozytywnych przekonań normatywnych: -          program: „Uzależnienie-degradacja psychiczna, fizyczna, moralna” -          elementy programu „Drugi elementarz, czyli program siedmiu kroków”; -          program „Znajdź właściwe rozwiązanie”; -          program „Jutro jest dziś... wtedy pochylisz się nad sobą”; -          program „Przepis na zdrowie – program zwalczania chorób nowotworowych” -          projekt „Patrz i zmieniaj. Dzieci na świecie”; -          projekt „Stop cyberprzemocy”; -          projekt „Trzymaj formę”; -          inne programy i projekty autorskie nauczycieli.	Wychowawca, pedagog, psycholog
	5. Profilaktyka stresu i jego niwelowanie wśród młodzieży gimnazjalnej.	Samorząd Uczniowski
	6. Organizacja dyskotek szkolnych.	wychowawcy, Samorząd Uczniowski
	7. Pomaganie w radzeniu sobie ze stresem i problemami osobistymi – program „Zatrzymać przemoc”, „koniecznie bezpiecznie”	wicedyrektor, psycholog, pedagog, wychowawcy
	8. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym – program edukacyjno – terapeutyczny :Ortograffiti”	Nauczyciele, pedagog
	9. Orientacja zawodowa: -          projekt SZOK; -          programy autorskie nauczycieli; -          udział w dniach otwartych szkół ponadgimnazjalnych; -          współpraca z Państwowym Urzędem pracy w Gołdapi	Doradcy zawodowi, psycholog, pedagog, wychowawcy
II – rodzice	1.    Rozwijanie umiejętności wzmacniających rodzinę i pomocnych w kontaktach z dziećmi – program „Od spotkania do spotkania, a co pomiędzy”	psycholog, pedagog, wychowawcy, pielęgniarka szkolna
	2.  Przemoc w rodzinie: -          nabywanie wiedzy związanej z mechanizmami przemocy w rodzinie oraz umiejętności korzystania z pomocy; -          „Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie wraz z programem dla ofiar przemocy w rodzinie”
	3. Środki psychoaktywne: -          pozyskiwanie informacji o środkach psychoaktywnych; -          korzystanie z pomocy terapeuty uzależnień; -          program „Problemy wieku młodzieńczego. Jak rozpoznać, czy dziecko sięga po narkotyki. Jak postępować i gdzie szukać pomocy.”
	4.    Promowanie wiedzy o HIV, AIDS, świńskiej grypie, ptasiej grypie – program „Społeczeństwo wobec problemu HIV i AIDS”
	5.    Przedwczesna inicjacja seksualna: -          uświadomienie fizjologicznych mechanizmów dojrzewania; -          uświadomienie konsekwencji przedwczesnej inicjacji seksualnej.
III – nauczyciele	1. Przeszkolenie wszystkich nauczycieli w zakresie profilaktyki szkolnej – program „Postępowanie nauczyciela w sytuacjach kryzysowych”.	dyrektor, pedagog
	2. Udział wychowawców w treningu umiejętności wychowawczych.	dyrektor
	3.  Wyeksponowanie treści o charakterze profilaktycznym w postaci gazetek, plakatów, wystawek.	nauczyciele poszczególnych przedmiotów
	4.    Powołanie zespołu ds. pomocy w sytuacjach       Kryzysowych	dyrektor, rada pedagogiczna
	5.    Uaktualnianie informacji o życiu szkoły na stronie internetowej: www.gimnazjum.goldap.prv.pl	informatycy
	6.    Zapraszanie rodziców na uroczystości szkolne, dni otwarte, szkolenia.	nauczyciele, dyrektor
	7.    Pełnienie dyżurów, współpraca z ochroną szkoły, analiza nagrań monitoringu.	nauczyciele

 

 

 

IX. NAUCZYCIELE I RODZICE WOBEC ZADAŃ PROFILAKTYCZNYCH

           

             Wiadomą rzeczą jest, że najważniejszymi osobami wpływającymi na dzieci i młodzież są rodzice i nauczyciele. Dlatego właśnie oni muszą posiadać wiedzę na temat wszelkiego rodzaju zagrożeń i umiejętności wspierania rozwoju dziecka.

Zadaniem nauczycieli jest zatem poszerzanie wiedzy z zakresu profilaktyki, zapoznawania się z aktualnymi rozporządzeniami ministra, wybranymi aktami prawnymi dotyczącymi tej problematyki poprzez:

-        rozpoznawanie istniejących problemów i potrzeb środowiska za pomocą różnorodnych metod (np. Wywiady, ankiety);

-        wymiana doświadczeń w dyskusjach;

-        konferencje szkoleniowe z udziałem osób wspierających prace szkoły, np. pedagoga, psychologa;

-        samokształcenie – uczestnictwo w różnego rodzaju formach doskonalenia zawodowego związaną z tematyką profilaktyki, studiowanie odpowiedniej literatury.

 

Ponadto na spotkaniach wychowawców z rodzicami poruszane będą w formie prelekcji, dyskusji i zajęć warsztatowych następujące zagadnienia:

1. Wnoszące wiedzę z zakresu pedagogiki, psychologii, prawa: Rozporządzenia ministra, wybrane akty prawne np. z zakresu praw dziecka, bezpieczeństwa, prawa karnego i opiekuńczego.
2. Prawidłowości rozwojowe dzieci w wieku dorastania.
3. Przyczyny niepowodzeń szkolnych uczniów sposoby radzenia sobie z nimi.
4. Przyczyny występujących zaburzeń w zachowaniu.
5. Deficyty rozwojowe i sposoby radzenia z nimi (dysleksja).
6. Patologie społeczne (nikotynizm, narkomania, dopalacze, alkoholizm, sekty).
7. Rozwój seksualny człowieka (jak rozmawiać z własnym dzieckiem).
8. Kształcenie umiejętności wspierania rozwoju dziecka.
9. Orientacja w potrzebach własnych dzieci i poznanie sposobów ich zaspokajania.
10. Organizacja czasu wolnego dziecka.
11. Umiejętność porozumiewania się z własnym dzieckiem.
12. Formy spędzania czasu wolnego.

 

13. Radzenie sobie z konfliktami i negatywizmem dziecka.

W ramach programu profilaktycznego odbywać się będą warsztaty szkoleniowe prowadzone przez pedagoga szkolnego i psychologa dla nauczycieli i rodziców.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

X. BIBLIOGRAFIA

 

1. Agresywne zachowania dzieci i młodzieży. W: „Remedium” 2004 nr 6.
2. Arendarska A. ,Scenariusz spotkania z rodzicami, czyli wywiadówka profilaktyczna, Warszawa 2001.
3. Bogdanowicz M., Adryjanek A., Uczeń z dysleksją w szkole, OPERON, Gdynia 2004.
4. Biblioteczka reformy MEN, O pomocy psychologiczno – pedagogicznej. Warszawa 2000 Bielawski P. AIDS i Ty, 1993,
5. Brodman M., Thacker J. M. D., Kranz R., Mity o bezpiecznym seksie a AIDS.
6. Castro A., G., Poradnik dobrych manier, Świat Książki, Warszawa.
7. Dimoff T., Carper S., Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki, 1993.
8. Gordon T., Wychowanie bez porażek w szkole, Warszawa 1997.
9. Gordon W. Green, Jak pomagać dziecku w nauce.
10. Jak żyć z ludźmi, MEN.
11. Kosińska E., Zachara B., Profilaktyka pierwszorzędowa, Kraków 2003.
12. Malewska M., Narkotyki w szkole i w domu zagrożenie, 1995.
13. Materiały Programu Edukacyjnego Trzymaj Formę.
14. Materiały z kursu „Zatrzymać przemoc” .
15. Materiały szkoleniowe „Budowanie szkolnego programu profilaktyki”, ,,Praca w szkole z dzieckiem nadpobudliwym”, ,,Społeczeństwo wobec problemu HIV i AIDS”.
16. Mickiewicz J., Jedynka z ortografii.
17. Ostrawska K., W poszukiwaniu wartości.
18. Ostrowski J., Kruszyński R., Cechy agresywności dziewcząt nieprzystosowanych społecznie. W: ,,Opieka. Wychowanie. Terapia., 2005 nr 1-2.
19. Pasek M., Narkotyki! I co dalej ...,Warszawa 1998, wyd. II.
20. Pasek M., Narkotyki przy tablicy.
21. Pasek M., Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko!, Warszawa 1998, wyd. II.
22. Paziowie B., G., Szkoła, która ochrania. Szkolny program profilaktyki, Kraków 2002.
23. Profilaktyka a wychowanie. W: „Remedium” 2002 nr 1, s. 6-7.
24. Profilaktyka w zreformowanej szkole. W: „Remedium” 2001 nr 6, s. 2-7.
25. Program Profilaktyki dla młodzieży, nauczycieli i rodziców Drugi Elementarz, czyli program siedmiu kroków, Warszawa 1998, wyd. III.
26. Program Sobą być – dobrze żyć.
27. Program pierwotnej profilaktyki odtytoniowych w Polsce 2001.
28. Strategie w profilaktyce. W: „Remedium” 2002 nr 1, s. 16-17.
29. Sześć zadań dyrektora szkoły. W: ”Remedium” 2002 nr 7-8, s.36-37.
30. Szymańska J., Profilaktyka w szkole. W: „Remedium” 2002 nr 7-8, s. 9-11.
31. Światowa Organizacja Zdrowia, Zapobieganie samobójstwom. Poradnik dla nauczycieli i innych pracowników szkoły, Genewa – Warszawa 2003.
32. Wanat W., Odlot donikąd, 1997 .
33. Wardyńska – Ziółek M., Szkolny program profilaktyki w prawie oświatowym. W: ”Remedium” 2002
34. Wojciechowski M., Psychologia narkomanii.
35. Zatoński W., Prof. W. Zatoński radzi, jak rzucić palenie, Fundacja Promocji Zdrowia.

 

 

 

 

 

 

Filmy:

 

1.  „Alkohol kradnie wolność”.

2. „Kocham wolność”.

3. „Nikt nie potrafi powiedzieć nie”.

4. „Alkoholizm – możliwości ograniczania”.

5. „Nikotyna – legalny narkotyk”.

6. „Jak leki i narkotyki wpływają na nasz organizm”.

7. „Dlaczego STOP narkotykom”.

8. „Możliwość redukowania narkomanii”.

9. Pakiet edukacyjny pt.: „Pułapka uzależnienia”:

A.     Droga do uzależnienia

B.     Mechanizm uzależnienia

C.     Osoba uzależniona.

10.  „Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w przyszłości”.

11.  „AIDS – wszystko co powinieneś wiedzieć”.

12.  „Anoreksja i bulimia – śmiertelna pułapka”.

13.  „Czy naprawdę jesteśmy inni? Razem w naszej szkole”.